Tôi hiểu bạn đang thắc mắc những gì về thuốc trị mụn Isotretinoin.
Vì tôi là bác sĩ da liễu…
Nên tôi có nhiều kinh nghiệm sử dụng thuốc này để trị mụn, và hiểu được những thắc mắc của bệnh nhân.
Nhưng trước khi cung cấp cho bạn thông tin thuốc.
Tôi muốn nhấn mạnh…
Lời Khuyên Của Hi BacSi !
Bạn tuyệt đối không được tự ý ra nhà thuốc tây để mua và sử dụng.
Vì đây là thuốc đặc thù trong ngành y, đòi hỏi phải có bác sĩ chuyên khoa da liễu mới có đủ am hiểu để sử dụng cho bệnh nhân.
Thuốc mặc dù rất hiệu quả...
Nhưng cũng có nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra, những rủi ro nguy hiểm.
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thêm thông tin.
Tôi cùng Hi BacSi…
Sẽ không chịu bất cứ trách nhiệm nào nếu bạn tự ý áp dụng thuốc.
Khi Nào Thì Dùng Isotretinoin Trị Mụn ?
Thuốc được sử dụng điều trị mụn trong trường hợp: [nguồn]
- Mụn mức độ nặng hoặc rất nặng
- Khi các loại thuốc trị mụn khác không hiệu quả
- Theo yêu cầu trị mụn nhanh và sạch của bệnh nhân
Ngoài ra, isotretinoin còn được dùng để điều trị bệnh :
- Cutaneous T-cell Lymphomas
- Carcinoma tế bào gai
- U nguyên bào thần kinh ở trẻ em (neuroblastoma)
Trong bài viết này, tôi chỉ đề cập đến mụn.
Liều Dùng
1. Liều dùng thuốc isotretinoin cho người lớn như thế nào ?
Có nhiều cách chọn liều thuốc isotretinoin, tùy thuộc vào người bác sĩ cân nhắc :
- Tuổi
- Tình trạng sức khỏe
- Cân nặng
- Mức độ mụn
- 0.5 - 1 mg/kg/ngày, uống 1 lần mỗi ngày.
- Uống mỗi ngày để tổng liều đạt 120-150 mg/kg
Đối với người Việt Nam, thể trạng nhỏ hơn. Tôi thường chọn liều thấp, cố định: [nguồn]
- 20 mg/ngày, uống đều đặn mỗi ngày trong 6 – 12 tháng
- Uống mỗi ngày để tổng liều đạt 120-150 mg/kg
2. Liều dùng thuốc isotretinoin cho trẻ em (từ 12 tuổi trở lên) như thế nào ?
- 0.25 – 0.5 mg/kg/ngày, uống 2 lần mỗi ngày.
- Uống mỗi ngày trong 15 – 20 tuần.
- Liều tối đa mỗi ngày: 2 mg/kg/ngày.
Lưu Ý Khi Sử Dụng Isotretinoin Trị Mụn
1. Bạn nên dùng thuốc isotretinoin như thế nào ?
Uống ngay sau khi ăn no, hoặc uống cùng lúc với thức ăn.
Luôn uống nhiều nước khi uống thuốc isotretinoin, và không nằm sau khi uống trong ít nhất 10 phút.
Mục đích là để thuốc trôi xuống thẳng dạ dày, và tránh trường hợp thuốc trôi ngược lại thực quản do nằm ngay sau khi ăn.
Nuốt trọn viên thuốc, không nhai hoặc ngậm.
Uống đủ thời gian cho một phác đồ isotretinoin. Đôi khi mụn sẽ nặng hơn trong 1-2 tuần đầu, nhưng sau đó sẽ cải thiện.
Bạn cần xét nghiệm máu kiểm tra trước và sau khi uống thuốc.
Không bao giờ chia sẻ thuốc với bất kỳ ai, dù người đó có mụn giống như bạn.
2. Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều
Trường hợp quá liều hay có phản ứng lạ, bạn cần gọi ngay 115 – Trung tâm cấp cứu hoặc đến trạm y tế địa phương gần nhất.
Ghi lại danh sách thuốc đã dùng, hoặc mang theo đơn thuốc đang sử dụng.
Các triệu chứng quá liều bao gồm:
- Đau đầu
- Chóng mặt
- Buồn nôn
- Đau dạ dày
- Nóng hoặc cảm giác châm chích da mặt
- Phù mặt, phù môi, nứt môi
- Mất thăng bằng, hoặc rối loạn vận động
3. Bạn nên làm gì nếu quên một liều
Bạn cứ bỏ qua liều đã quên, tiếp tục uống liều tiếp theo vào đúng giờ.
KHÔNG uống bù viên đã quên vào hôm sau.
Tác Dụng Phụ Khi Sử Dụng Isotretinoin Trị Mụn
Bạn sẽ gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc isotretinoin. [nguồn]
Các tác dụng phụ phổ biến:
- Khô da
- Khô môi
- Khô mắt
- Khô mũi, có thể sẽ có chảy máu mũi
Còn với các trường hợp sau, tuy không cần thiết cấp cứu nhưng bạn hãy trao đổi với bác sĩ da liễu để được tư vấn kỹ :
- Có vấn đề về nhìn và nghe
- Cảm thấy khó chịu, dễ giận, buồn bã, đôi khi là trầm cảm
- Khó ngủ, dễ mệt mỏi, khó tập trung
- Thay đổi cân nặng
- Yếu cơ, đau xương khớp, đau lưng
- Tiêu chảy nhiều, đi cầu ra máu
- Đau dạ dày, đau ngực, đau khi nuốt
- Nước tiểu màu đen, vàng da hoặc vàng mắt
Ngưng thuốc và liên hệ với bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu của tình trạng dị ứng thuốc (signs of an allergic reaction):
- Nổi mề đay
- Khó thở
- Phù mặt
- Phù hầu, họng
Gọi ngay 115
Hoặc các dấu hiệu của trúng độc da nặng (severe skin reaction):
- Sốt
- Đau cổ họng
- Cảm giác bỏng rát mắt
- Đau da
- Nổi mẩn đỏ, hoặc tím trên da
- Nổi bóng nước, lột da
Thận Trọng Cảnh Báo !
1. Trước khi dùng thuốc isotretinoin, bạn nên lưu ý những gì?
Thuốc không được sử dụng cho bất cứ ai dưới 12 tuổi.
Tuyệt đối không được đi hiến máu hoặc truyền máu cho ai trong suốt thời gian uống thuốc và sau khi ngưng thuốc ít nhất 1 tháng.
Không uống thực phẩm bổ sung chứa vitamin A.
2. Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thuốc cho những trường hợp đặc biệt
# Thai kỳ
Isotretinoin có thể gây sẩy thai, sinh non, thai lưu hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nếu sử dụng thuốc tại thời điểm thụ thai hoặc lúc mang thai.
Dù chỉ là 1 viên thuốc cũng có ảnh hưởng đến thai.
Tránh thai là việc bắt buộc khi uống thuốc isotretinoin.
Bác sĩ da liễu sẽ yêu cầu bạn sử dụng cùng lúc 2 lớp tránh thai.
KHÔNG BAO GIỜ sử dụng isotreinoin khi có thai hoặc có ý định có thai.
# Cho con bú
Phụ nữ đang cho con bú không được dùng thuốc này.
# Thủ thuật
Trong suốt thời gian uống thuốc và ít nhất 6 tháng kể từ khi ngưng thuốc, bạn không được :
- Tẩy lông
- Thực hiện laser trên da
- Thực hiện thủ thuật ngoại khoa trên da
…vì sẽ dễ bị sẹo
Isotretinoin làm da bạn bắt nắng nhiều hơn.
Nên bạn phải chống nắng kĩ, nhớ thoa kem chống nắng và mặc trang phục che nắng mỗi khi ra ngoài trời.
Chống Chỉ Định
- Dị ứng với isotretinoin hay bất cứ thành phần nào khác của thuốc.
- Dị ứng với parabens hoặc vitamin A.
- Có thai hoặc có dự định có thai.
- Phụ nữ cho con bú.
- Suy gan, suy thận.
- Đang sử dụng thuốc kháng sinh nhóm tetracyclines: tetracycline, minocycline, doxycycline.
Tương Tác Thuốc
1. Thuốc isotretinoin có thể tương tác với thuốc nào?
Vitamin A: Có thể làm tăng thêm độc tính của thuốc isotretinoin.
Kháng sinh tetracyclines (tetracycline, minocycline, doxycycline): Tạo nên tình trạng giả u não (pseudotumor cerebri).
Thuốc ngừa thai (progestins): Isotretinoin làm giảm tác dụng ngừa thai.
Các loại vitamin (A,D,E,K), khoáng chất, sắt, folate : làm tăng độc tính của isotretinoin.
Ngoài ra, isotretinoin còn tương tác với những thuốc thông dụng sau :
- Aripiprazole
- Acetaminophen
- Amphetamine/ dextroamphetamine
- Ibuprofen
- Amoxicillin
- Diphenhydramine
- Dầu cá (acid béo chưa bão hòa omega 3)
- Lamotrigine
- Fluoxetine
- Vitamin B12
- Vitamin C
- Cetirizine
2. Thuốc isotretinoin có thể tương tác với đồ uống, thực phẩm nào ?
Rượu, bia :
- Làm tăng độc tính của isotretinoin.
- Tăng nguy cơ tăng mỡ máu (triglyceride).
Thức ăn, sữa : Isotretinoin được hấp thu tốt hơn khi dùng chung.
3. Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc isotretinoin ?
Nhớ thông báo trước cho bác sĩ da liễu nếu như bạn đã từng :
- Trầm cảm
- Hen suyển
- Bệnh về gan
- Đái tháo đường
- Bệnh tim, tăng cholesterol máu
- Loãng xương
- Chứng khó nuốt
- Dị ứng với thuốc
- Bệnh ruột viêm hoặc viêm loét đại tràng
Bảo Quản Thuốc
Bảo quản tốt ở nơi có nhiệt độ phòng, khô ráo.
Tránh bảo quản ở nơi có nhiệt độ cao, nơi có ánh sáng mặt trời.
Ngoài ra, bạn cần đọc kĩ thêm hướng dẫn bảo quản thuốc theo hướng dẫn của nhà sản xuất vì mỗi loại thuốc sẽ có sự khác nhau.
